Trong xã hội hiện đại, việc sinh viên đi làm thêm không còn xa lạ. Nhiều bạn trẻ lựa chọn làm thêm để trang trải cuộc sống, tích lũy kinh nghiệm và rèn luyện kỹ năng mềm. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, tác hại của việc đi làm thêm của sinh viên cũng là một vấn đề đáng quan tâm. Việc đi làm thêm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, học tập và thậm chí cả tương lai của sinh viên nếu không được cân nhắc kỹ lưỡng.
1. Ảnh hưởng đến kết quả học tập
Mục tiêu chính của sinh viên khi vào đại học là học tập và phát triển bản thân. Tuy nhiên, khi đi làm thêm, nhiều sinh viên bị cuốn vào công việc, dành quá nhiều thời gian và sức lực, dẫn đến việc xao nhãng học tập.
Nhiều công việc làm thêm yêu cầu làm việc vào buổi tối hoặc kéo dài đến khuya, khiến sinh viên không có đủ thời gian để hoàn thành bài tập, chuẩn bị cho bài kiểm tra hay tham gia các hoạt động học thuật. Điều này có thể dẫn đến kết quả học tập sa sút, ảnh hưởng đến cơ hội tốt nghiệp đúng hạn và thậm chí là mất đi những cơ hội học bổng quan trọng.
2. Gây căng thẳng và ảnh hưởng đến sức khỏe
Tác hại của việc đi làm thêm của sinh viên còn thể hiện rõ ở tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
- Thiếu ngủ và kiệt sức: Sinh viên thường phải làm thêm vào buổi tối hoặc ca đêm, khiến họ không có đủ thời gian nghỉ ngơi. Việc thiếu ngủ kéo dài có thể gây suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung và ảnh hưởng đến hiệu suất học tập.
- Áp lực tinh thần: Ngoài áp lực học tập, sinh viên còn phải đối mặt với những căng thẳng từ công việc như doanh số, deadline hay các mâu thuẫn với đồng nghiệp, khách hàng. Điều này có thể khiến họ rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu, thậm chí là trầm cảm.
- Suy giảm thể chất: Việc làm thêm quá sức có thể khiến sinh viên không có đủ thời gian ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, dẫn đến suy nhược cơ thể, dễ mắc bệnh và giảm sức đề kháng.
3. Mất cân bằng giữa học tập và cuộc sống
Việc đi làm thêm khiến nhiều sinh viên không còn thời gian cho bản thân và các hoạt động xã hội khác. Họ có thể phải hy sinh những giây phút thư giãn, vui chơi cùng bạn bè hoặc tham gia các hoạt động ngoại khóa, vốn rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện.
Bên cạnh đó, áp lực từ công việc và học tập có thể khiến sinh viên dần mất đi niềm vui, động lực học tập và sự nhiệt huyết với các hoạt động trong trường. Lâu dài, điều này có thể ảnh hưởng đến tinh thần và khả năng phát triển kỹ năng mềm, vốn rất cần thiết cho tương lai.
4. Nguy cơ bị bóc lột và mất quyền lợi
Một trong những vấn đề đáng lo ngại khi sinh viên đi làm thêm là bị bóc lột sức lao động hoặc gặp phải những môi trường làm việc không lành mạnh. Nhiều nhà tuyển dụng lợi dụng sự non nớt và thiếu kinh nghiệm của sinh viên để trả lương thấp, không ký hợp đồng lao động hoặc giao cho họ những công việc quá sức.
Một số công việc có thể tiềm ẩn những rủi ro như bị quỵt lương, bị ép làm việc quá giờ hoặc không có chế độ bảo hiểm. Ngoài ra, một số sinh viên còn gặp phải những tình huống tiêu cực như quấy rối, bạo lực nơi làm việc nhưng không biết cách bảo vệ quyền lợi của mình.
5. Ảnh hưởng đến định hướng tương lai
Nhiều sinh viên vì quá mải mê kiếm tiền mà quên mất mục tiêu chính của mình là học tập và phát triển sự nghiệp trong tương lai. Một số bạn có thể lựa chọn những công việc có thu nhập cao nhưng không liên quan đến ngành học, dẫn đến việc mất đi cơ hội thực tập hoặc học hỏi những kỹ năng quan trọng phục vụ cho công việc sau này.
Ngoài ra, nếu sinh viên làm những công việc lao động tay chân trong thời gian dài, họ có thể quen với mức thu nhập ngắn hạn mà không đầu tư vào việc phát triển chuyên môn. Điều này có thể khiến họ khó tìm được một công việc phù hợp với trình độ khi tốt nghiệp, làm giảm đi cơ hội phát triển nghề nghiệp trong tương lai.
6. Tác động tiêu cực đến các mối quan hệ
Việc dành quá nhiều thời gian cho công việc có thể khiến sinh viên không còn đủ thời gian để duy trì và phát triển các mối quan hệ cá nhân. Họ có thể bỏ lỡ những khoảnh khắc quan trọng bên gia đình, bạn bè hoặc thậm chí là các sự kiện quan trọng trong cuộc sống sinh viên.
Bên cạnh đó, nếu không quản lý tốt thời gian, sinh viên có thể dễ rơi vào tình trạng căng thẳng, cáu gắt và ảnh hưởng đến cách họ đối xử với những người xung quanh. Điều này có thể dẫn đến việc xa cách với bạn bè, gia đình và giảm chất lượng cuộc sống.
Kết luận
Mặc dù đi làm thêm giúp sinh viên có thêm thu nhập, kinh nghiệm và kỹ năng mềm, nhưng tác hại của việc đi làm thêm của sinh viên cũng không thể bỏ qua. Nếu không biết cân bằng giữa công việc và học tập, sinh viên có thể đối mặt với nhiều hậu quả tiêu cực như ảnh hưởng đến sức khỏe, kết quả học tập, các mối quan hệ và cả định hướng tương lai.
Do đó, thay vì quá tập trung vào việc kiếm tiền, sinh viên cần có kế hoạch hợp lý, lựa chọn những công việc phù hợp với thời gian biểu và đảm bảo rằng việc làm thêm không làm ảnh hưởng đến mục tiêu học tập cũng như phát triển sự nghiệp lâu dài.